|
Inleiding en hoofdstuk 1: De systeemtheorie: een kind is nooit alleen op de wereld
Beschrijf een (virtuele) casus waarbij individuele problematiek ten onrechte op het relationele conto wordt geschreven.
Beschrijf een (virtuele) casus waarbij relationele problematiek ten onrechte op het individuele conto wordt geschreven.
Wat is in relationele termen een grens?
Wat betekent betrekkingsniveau? Geef een voorbeeld.
Waarom is homeostase altijd een dynamisch begrip?
Waarom bestaat er geen disfunctioneel gedrag?
Welk gevaar loop je als hulpverlener als je gedrag alleen op gedragsniveau oplost?
Persoonlijk;
Hoe sterk zijn de grenzen binnen jouw gezinssyteem geweest? Wat voor persoonlijke invloed heeft dat gehad, denk je?
Wat waren in jouw gezin van herkomst de steunende elementen van jullie homeostase. En wat waren de bedreigende?
Hoofdstuk 2: De systeemtheorie; binding balans en orde
In het boek staat dat vertrouwen en cohesie binnen een systeem op drie manieren gestalte krijgt; Binding (die de betrokkenheid regelt), balans (die de rechtvaardigheid regelt) en orde (die de structuur regelt) . Geeft van elk van deze drie aspecten twee positieve en twee negatieve uitingen binnen een (gezins)systeem.
Wanneer zullen de broers in de Arabische wijsheid op bladzijde 35 zich aansluiten bij de aangrenzende vijandige provincie, waarover op bladzijde 36 wordt gesproken?
Beschrijf een casus waarin een hulpverlener in een parallel proces terecht is gekomen.
Persoonlijk;
Hoe waren in jouw gezin van herkomst
- de binding
- de balans en de
- orde?
geregeld? Wat was er sterk ontwikkeld? Wat was er minder sterk ontwikkeld?
Heb je zelf ervaringen met het ‘wij’ die opeens ‘zij’ werd, of het ‘zij’ die opeens veranderden in ‘wij’. Vertel wat dat met je deed.
Hoofdstuk 3: De mythe van de allesbepalende persoonlijkheid
Waarom is het is systeemtheoretische zin lastig om over ‘persoonlijkheid’ te spreken?
‘Categoriseren tussen mensen is iets anders dan dimensies beschrijven binnen mensen’. Wat wordt er met deze uitspraak bedoeld?
Beschrijf vanuit een (virtuele) casus een mogelijk Pygmalion-effect.
Waarom is de term ‘erfelijke aanleg’ nooit voldoende om gedrag volledig te verklaren?
Persoonlijk
Welke ervaringen heb je zelf met het Pygmalion-effect? Wat was daarvan de invloed op je gedrag?
Waarvan geloof je dat je ‘nu eenmaal zo bent’, onder alle omstandigheden, in alle contacten en op elk moment van je bestaan?
Hoofdstuk 4: Het persoonlijk en het systemisch geweten
Wat wordt onder het ‘systemisch’ geweten verstaan en waarom is het van belang dit te onderscheiden van een persoonlijk geweten?
In dit hoofdstuk staat de een paragraaf die de volgende naam heeft meegekregen; Goed is slecht en slecht is goed. Wat wordt daarmee bedoeld en geeft in een (virtuele) casus aan waar dit principe geldt.
Wat is ‘on-schuld’?
Waarom biedt het feit dat mensen geen vaststaand karakter hebben hoop voor de hulpverlening?
Wat verstaan we onder systeemdwang?
Persoonlijk
Wanneer ben je ooit zelf vatbaar gebleken voor het systemisch geweten? Hoe krachtig was dat? Heb je spijt?
Kun je je een voorval voor de geest halen waarin jij iemand ‘schuldig’ hebt bevonden, terwijl diegene op datzelfde moment in een andere relatie ‘on-schuldig’ was? Hoe kijk je daar nu op terug?
Hoofdstuk 5: De betrekkingen binnen een systeem
Wat wordt bedoeld met ‘No man is an island’?
Beschrijf in een (virtuele) casus de vier dimensies van Nagy.
Beschrijf een anekdote waarin de destructieve aanspraak een rol speelt.
Waarom is het in de hulpverlening van belang mensen niet alleen te laten praten, maar ook ‘actie’ te (laten) ondernemen.
Beschrijf een (virtuele) casus waarin context hiërarchie, context-conservatisme of context-ongevoeligheid een rol speelde.
Persoonlijk
Geef een voorbeeld waarin je gedrag bepaald werd door je loyaliteit. Waarom was het juist de loyaliteit die de bron achter je gedrag was?
Wat waren in het verborgen wetboek binnen je gezin van herkomst in het verborgen wetboek belangrijke regels. Kun je ook verklaren waarom dat zo was? En waren jullie meer een familie Kruit of een familie Tulp? En hoe beïnvloedt dat nu nog je gedrag?
Hoofdstuk 6: Systemisch werken: nieuwe posities en rollen voor de ouders
Beschrijf een (virtuele) casus waarin onvoldoende systemisch met de ouders werd gewerkt, hoewel ze bij de hulpverlening betrokken werden.
‘Pas als een ouder een ouder kan zijn, kan een kind een kind zijn’. Wat wordt met deze uitspraak bedoeld?
Wat gebeurt er in het hulpverleningssysteem wanneer ouders en de hulpverlener ruzie krijgen?
Persoonlijk
Heb je ooit meegemaakt dat een van je ouders voor jouw ogen uit hun rol als ouder werd gehaald? Wat deed dat met je?
In hoeverre vind je zelf je ouders schuldig aan de opvoeding die je zelf hebt genoten? En mogen anderen daar ook kritiek op hebben?
Hoofdstuk 7: De triadische tekening
Beschrijf een (virtuele) casus en maak daar een triadische tekening bij.
Beschrijf een relatie als alliantie en een andere relatie als coalitie.
Wat betekent het als een triade ‘in balans’ is?
Beschrijf een (virtuele) perverse, omgekeerde machts-, ‘detouring supportive- of een ‘detouring attacking’ triade.
Persoonlijk
Maak een triadische tekening van je gezin van herkomst. Bespreek deze met iemand anders. Hoe ervaar je dat?
Welke ervaring heb je zelf of anderen in jouw directe omgeving met schaduwsystemen? Wat betekent dat voor je in gedragstermen?
Hoofdstuk 8: De communicatie binnen een systeem.
In de communicatie gaat het er ook om wat er niet gebeurd. Leg uit hoe een niet geschreven brief een vorm van communicatie kan zijn.
Niet alleen in gezinnen, maar ook in de maatschappij komen redundantie, positieve en negatieve feedback, kalibrering, interpuncties en verschillende reacties op symptomen veelvuldig voor. Beschrijf op dat niveau eens een geval waarin een van deze factoren een belangrijke rol speelt.
Beschrijf hoe in een (virtueel) conflict de weg van de metacommunicatie uitkomst bood.
Hoofdstuk 9: De dialoog als systemische methodiek
Wat is het verschil tussen vraaggericht werken en dialooggericht werken?
Schrijf drie uitspraken op die de ‘goeroe-hulpverlener’ zouden kunnen typeren.
Beschrijf hoe een instelling getrianguleerd kan worden tussen een hulpverlener en een gezin, hoe een gezin getrianguleerd kan worden tussen een instelling en een hulpverlener of hoe een hulpverlener getrianguleerd kan worden tussen een gezin en een instelling (zie figuur 38)
Persoonlijk
Er wordt in dit hoofdstuk gesteld dat je alleen vanuit betrokkenheid, maar zonder ingezogen te raken, een goede hulpverlener kan zijn. Met welke problematiek zou jijzelf in je afweerlaag blijven zitten (en daardoor niet vrijuit kunnen handelen)?
En met welke problematiek zou je juist snel kunnen worden ingezogen (en daardoor wellicht te vrijuit zullen handelen)?
Hoofdstuk 10: Het hulpverleningsproces
Noem voor elk van de volgende gebieden nog een ander symptoom zoals ze in dit hoofdstuk zijn beschreven, waaruit kan worden opgemaakt dat er een probleem ligt; binding, balans, orde, communicatie en de betrekkingen.
Stel eens vijf (fictieve) S.M.A.R.T doelen voor een cliënt op.
Beschrijf in het kort een (fictieve) casus en een werkbare metafoor om mee te kunnen werken en bedenk voor dezelfde casus tevens een ritueel.
Persoonlijk
Kun je zelf een probleem definiëren waar je (zoals in figuur 49) steeds langsheen gaat? Bespreek dat met een mede-student. Levert dat je wat op?
Probeer eens in je dagelijks leven een verhaal dat je wordt verteld te heretiketteren.
Hoofdstuk 11: De start van het hulpverleningsproces
Welke gevolgen heeft ‘de wet van Parson’ (blz 167) voor de hulpverlener?
Geef een (fictief) voorbeeld uit de praktijk van een ‘battle of initiative’ en een ‘battle of structure’.
Beschrijf een (fictieve) casus en analyseer wat de ‘shame-story’ van elk gezinslid zou kunnen zijn.
Persoonlijk
Welk antwoord zou jij je cliënten willen geven op de impliciete vraag bij de start van het hulpverleningsproces, ‘Wie ben jij (als persoon en als professional)?’.
Welke voorbereidingen tref jij voor een eerste contact met een gezin?
|
